Wednesday, June 20, 2012

ანა ოუს ამბავი


   ზიგმუნდ ფროიდი 1880-1882 წლებში თავის მასწავლებელ დოქტორ ბრუერთაბ ერთად იკვლევდა ბრუერის პაციენტის, მეტსახელად ანა ოუს ძალზე განსაკუტრებულ შემთხვევას. 21 წლის ანა ოუ დღის უმეტეს ნაწილს ინვალიდი მამის მოვლაში ატარებდა, როცა მას მტანჯველი ხველა დაეწყო. დამტკიცდა, რომ ამ ხველას ფიზიოლოგიური გამომწვევი მიზეზები არ გააჩნდა. ანას მეტყველებაც გაუჭირდა, მალე სრულებით დამუნჯდა. როცა მეტყველება აღუდგა, ანა მხოლოდ ინგლისურად საუბრობდა, მაშინ როცა მისი მშობლიური ენა გერმანული იყო.
      მამის სიკვდილის შემდეგ უარს ამბობდა ჭამაზე, განუვითარდა დამბლა, გრძნობა დაკარგა ხელებში და ხშირად ხედვითი ჰალუცინაციებიც ჰქონდა. მაგრამ ექიმებმა ისევ ვერ იპოვეს გამომწვევი მიზეზები.
     ანა ოუს ჰქონდა ზღაპრული წარმოსახვები. ბრუერის დიაგნოზი იყო ისტერია, რაც გულისხმობს იმას, რომ ყველა ამ სიმპტომის გამომწვევი მიზეზი არაფიზიოლოგიურია. ანას ხშირად ემართებოდა შეტევა, როგორც თვითონ უწოდებდა „ღრუბლებში“ ვარდებოდა. ბრუერი კი ამ მოვლენას „სპონტანური ჰიპნოზის“ სახელით განმარტავდა. ასეთი შეტევის დროს ანა ხშირად ბოდავდა მთელი დღის განცდილი გრძნობებისა და დანახული ჰალუცინაციების შესახებ. მათი მოსმენით ბრუერმა არა ერთი ავადმყოფური სიმპტიმის ახსნა შეძლო. ერთხელ ანამ დიდი ხნით თქვა უარი წყლის დალევაზე. ეს გამოიწვია მისმა სიზმარმა, თითქოს ქალი იმ ჭიქიდან სვამდა წყალს, რომლიდანაც ძაღლს ჰქონდა დანალევი. ამ სიზმრის გამო ყოველ ჯერზე წყლის დანახვისას ანას გული ერეოდა.
       მალე ანა დოქტორ ბრუერს გვერდიდან არ შორდებოდა. ზიგფრიდი ხვდებოდა, რომ მათ ერთმანეთი უყვარდათ. ანა ოუმ თქვა, რომ იგი ბრუერისგან ორსულად იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეს სიმართლეს არ შეესაბამებოდა, ანას ავადმყოფურმა წარმოსახვამ განავითარა ისტერიული ორსულობა. ბრუერს ოჯახი ჰყავდა და ამ ფაქტმა სურვილი დაუკარგა ანა ოუზე გამოკვლევები გაეგრძელებინა.
თერთმეტი წლის შემდეგ ფროიდმა და ბრუერმა ანას მაგალითზე ისტერიის შესახებ წიგნიც გამოსცეს. დიდი ცხოვრებისეული ტრაუმა, რომელიც ილექება ადამიანის ცნობიერებაში, ხდება გამომწვევი მიზეზი მსგავსი ისტერიული გამოვლინებებისა. როცა ადამიანის გონებაში დაგროვილია სტრესი და გაუმხელელი გრძნობები, ისინი ისტერიული სიმპტომების სახით გამოვლინდებიან ხოლმე. მოგვიანებით ფროიდმა განავრცო ის, რაც ბრუერს სახალხოდ არ გამოუქვეყნებია - გაუმხელელი სექსუალური მისწრაფება და დაუკმაყოფილებლობა არის საფუძველი ყველა მსგავსი ისტერიული ნევროზისა.
       მომხდარის შემდეგ ანა ოუ სანატორიუმში ცხოვრობდა. მალე იგი გერმანიის წარმატებული სოც-მუშაკი გახდა. მისი ნამდვილი სახელი და გვარი ბერტა პაპენჰეიმია, თუმცა იგი უმრავლესობისთვის ცნობილია როგორც ანა ოუ, ზიგმუნდ ფროიდისა და იოსებ ბრუერის გენიალური თეორიის შთაგონების საგანი. ანა ოუ გარდაიცვალა 1936 წელს.

No comments:

Post a Comment